1. Lần đầu tiên mình có dịp nhìn “chiếc bình bịch” (xe máy) là lúc rất bé. Từ hồi đang đi học cấp 1, sơ tán về vùng quê cách Hà Nội khoảng 30km. Vào ngày nghỉ, nhiều phụ huynh từ Hà Nội lên thăm con. Ở lớp mình có cậu, bố đi xe máy lên thăm. Mỗi khi ông đến, mình nhìn ông thì ít mà lân la sờ mó chiếc xe thì nhiều.

Trong đầu óc mình lúc đó cảm tưởng đang được tiếp xúc với một vật như “từ thế giới bên kia”. Mãi sau này mới biết, đó là chiếc xe máy của Tiệp Khắc. Từ chiếc xe đó, mình khâm phục luôn cả cậu bạn, cho rằng, có một người bố như vậy, cậu cũng “siêu phàm” luôn. Thế nên có lần cậu ấy xin chép bài, mình hơi ngạc nhiên, không thể một cậu nhà có bình bịch mà lại đi chép bài của một thằng chân đất. Mình thấy nó trái với tự nhiên.

Hết sơ tán về lại Hà Nội, ít gặp nhau, phải đến nhiều năm sau gặp lại cậu đang phe vé ở ga Hà Nội, mình cũng không biết tại sao như vậy, nhưng ấn tượng chiếc xe của bố cậu cho đến bây giờ mình vẫn nhớ.

2. Lớn lên đi bộ độ về với "lý lịch" không đẹp, xin việc không được, rồi mình đi làm trong Hợp tác xã cơ khí. Công việc đầu tiên là dũa các mối hàn cho khung xe đạp. Ngày đầu tiên hai tay bỏng rát, phồng nước, đau ứa nước mắt. Từ nhà đến nơi làm phải bắt xe buýt, mẹ thương lắm nhưng phải đến sau này mới dành tiền mua cho mình được chiếc xe đạp.

Chiếc xe Liên Xô xuống khung mầu xanh ngọc, phụ tùng Liên Xô bền khủng khiếp. Tối đầu tiên đi xe đến nhà bạn gái, lúc đó mới đủ dũng cảm rủ đi chơi, có em ngồi sau vi vu, hạnh phúc ngập tràn, thấy ngày mai đầy một mầu hồng. Nhưng cũng thất bại từ đây, sau này một thằng đi Cub DD mầu đỏ tấn công, mình thua toàn tập, thêm một nỗi buồn với “bình bịch”.

Suốt thời gian đó, qua bạn bè, mình được lái đủ loại xe mà chỉ ngày ấy mới có. Đầu tiên là lái xe với “vô-lăng dây, còi mồm”. Đó chính là chiếc xe bò. Chả là thích trải nghiệm, mình xin theo cậu bạn đồng ngũ đi lái xe bò. Nhà cậu này chuyên đánh xe bò xuống bãi Chương Dương, mua cát rồi bán cho các nhà trong phố có nhu cầu xây dựng. Theo xe nên biết cách lèn thật chặt, vì họ bán cho mình tính theo chuyến. Lên đến Trần Khánh Dư đổ xuống, đắp lại cho có ngọn, vì lúc bán lại tính theo khối. Ngồi trên xe dùng dây cương điều khiển bò trái/phải, rồi dùng mồm báo hiệu cho người trên đường tránh ra. Cảm thấy thú vị vô cùng.

Bỏ xe bò sang đi vô-lăng ngang (xích-lô) chuyên chở bia từ Hoàng Hoa Thám giao cho các cửa hàng bia. Lúc đó nom cực ngầu và bợm trợn. Có lần đánh rơi gầu múc bia ở bể cửa hàng Vân Hồ, mình phải lặn xuống lấy. Thế là thành “đại gia”. Vì người uống bia, chứ có ai " tắm trong bia" như mình bao giờ. Khổ nỗi, lúc xuống bể bia gặp lạnh đột ngột, bụng co thắt lại thế là… ôi không nói nữa, nhỡ có người biết họ đánh chết.

3. Chiếc xe máy đầu tiên được sở hữu là chiếc Honda Cub 80 máy cối. Phải là máy cối mới đúng dân biết chơi. Máy cánh chỉ thuộc hạng xoàng. Lên Phùng Hưng, Phủ Doãn theo bạn bè chỉ chỏ bán xe cũ học được mấy mánh này.

Hồi đó mẹ thương bảo, thôi buôn bán được bao nhiêu lấy tiền mà mua 82-89. Nhưng quả thực lúc ấy không dám, vì xe đó đắt lắm, chừng mấy cây vàng. Con 80 máy cối này gắn bó với mình gần chục năm, đi cực “ngon” và bền. Đúng là chỉ có thay dầu, đổ xăng chưa bao giờ dở chứng. Sau này còn đi nhiều loại xe khác nhưng mình vẫn nhớ nó nhất, phàm cái gì đầu tiên cũng khó quên.

Bây giờ có dịp trải qua nhiều loại xe hơi… nhưng cảm xúc về những chiếc xe đạp, xe máy của những ngày trước vẫn y nguyên. Kể cả những chiếc xe thô sơ gắn bó với những cuộc mưu sinh nhọc nhằn, chưa bao giờ mình thấy xấu hổ khi phải lái “vô-lăng dây, còi mồm”.

Лев Лёва